1644 – Sint Niclaes. den 6. December.


Opmerking: Met Nicen wordt waarschijnlijk het Concilie van Nicea bedoeld waar Nicolaas de strijd aanging met de ketter Arius.

Met Soetermeer lijkt de stad Zoetermeer aangegeven.

Voor strooien, het werpen door het raam.

doolingh : Afdwaling — doling — dwaling. Het eerste duidt eene daad aan, het tweede een begrip. Eene afdwaling, is de afwijking van het goede pad, het koesteren van een dwaalbegrip en, daaruit voortvloeiend, het plegen eener verkeerde daad, het doen eener zonde. In zooverre dus synoniem met zonde. Breng hem zacht zijne afdwaling onder het oog en hij zal tot inkeer komen. Eene dwaling daarentegen is eene gedachte, die met de waarheid in strijd is, een dwaalbegrip, en derhalve geen daad. Het waeene dwaling, dat men dacht, dat de aarde het middelpunt van het heelal was. Doling wordt vooral gebezigd van iets dat zedelijk verkeerd geacht wordt. Het gebruik van dit woord is tot den deftigen stijl beperkt. – Het gaat hier om het afdwalen van de ware Rooms Katholieke leer in de Reformatie.

In deze tekst: schoen zetten


 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.

Compt Kinderen bly, nae d’ouwe seeden
komt, viert den Feestdach van den Elenbaes,
Tot goe memorie, van al ‘tgeen dat dede
Den waerden Man den milden Nicolaes
Den vrundt van Godt, den knecht des Heeren,
Kompt al die Godt mindt,
Die de deucht besindt
Soeckt hier de deucht, en maect dat ghyse vint.

2.

Ons segghen eerst de seeckerste getuygen,
Dat Nicolaes van d’eerste jaeren af,
Het Christen vasten beoeffende int suygen,
Over sijn teere leetjens al te straf:
Want siet het Lam, ’t welck andere tijden
Heel syn voetsel nam,
Soogh maer eens de mam
Soo dick den vrydach alle weecken quam.

3.

Jae s’woensdachs oock, hoe seer hy quam te dorsten
Wt liefden Christi sachmen derven mee
Sijn soete melck, sijn Moederlijcke Borsten
Vrolijck, en bijde sonder pijn, Oft’wee
Tot dat de Son gansch heel was verdweenen
Wie wert niet ghesticht
In soo vroegen licht
Gaet voort Niclaes, gaet voort, o heylich wicht.

4.

Wilje noch meer van deze man gaen hooren
Wilt u verwonderen door cijn ciritaet,
Om dat veel niet door hoererijen verlooren
En souden gaen, kompt d’eerbaerheyt te baet,
Smackt door de vensters gout en silver
Om daer in dat huys
Al ‘topset onkuys
Te doen verdwynen, met het hels gespuys.

5.

Maer och eylaes hoe vergaen de tuchten
Van die voorige tijden altemael,
Op dat noch Weeuwen, noch weesen, soude suchten
Wasmen int deylen van d’armen heel reael
Maer nu wert de schoen van nichjens van neefjens
Lieberael vervuldt:
End’ door groote schuldt
Tootnmen aen ’t arme leven geen medult.

6.

Geeft gelt, en gaven met milde handen,
Geeft koussen, schoenen, de winter is na by,
Geeft kost, en kleeren, om Godt te verpanden
Geeft wol, geeft webb’: aen die zijn in ly,
En ons Patroon sal bly, en danckbaer wesen,
Sinte Nicilaes
Sal Broodt, voor Kaes
U weerom geven het hemelsch solaes.

7.

O wonder man, o vader der armen,
O vroom verlosser der gevanghe lien,
Wilt Soetermeer, ja ‘tgantsche landt ontfarmen
Wilt t’oudt gehloof in fleur weer laten sien
Gehlijckmen u te Nicen, sach pleghen,
Op dat w’onbelaen
Buyten doolingh staen,
En weerom treden in d’oude Heyre-Baen.”

 

Auteur: Vermeulen, Christianus
Jaar: 1644
Land(en): Nederland
Tekstbron:
  1. 1644 – ‘t Ronde jaer, of den schat der geestelijkcke lofsangen
Pagina: 57-59

Kenmerken:
  1. Arianisme
  2. Concilie van Nicea
  3. De heilige Sint Nicolaas
  4. Geschenken geven
  5. Schoen zetten, sok ophangen, mandje/korfje opzetten, stoeltje zetten
Legenden:
  1. Drie meisjes (bruidsschat), legende Aurea
  2. Kindheidsverhalen
  3. Nicolaas redt drie ter dood veroordeelden en drie gevangenen (Stratelaten legende)
Schilderijen:
  1. Oudste Fresco van Sint Nicolaas in Nederland (Walburgiskerk, Zutphen) 15e eeuw
Illustratie:
  1. 1425 – Sint Nicolaas schenkt de drie meisjes hun bruidsschat
  2. Bij de legende van de Drie Meisjes
  3. Stratelaten legende