Handleiding lespakket
Als bestaande boekjes en websites niet het hele verhaal vertellen, kan er geen compleet en juist beeld ontstaan van de geschiedenis van het Sinterklaasfeest. Het voedt geruchten die niet kloppen. Het Sint en Pietengilde wil daar verandering in brengen, want cultuur is belangrijk voor de identiteit. Het is ook belangrijk om goed op de hoogte te zijn van alle aspecten.
De kennis uit het lespakket levert een waardevolle bijdrage aan het onderwijs en het beeld dat in de samenleving bestaat. Ook de vele bronnen in het lespakket dragen bij aan meer kennis over de ontwikkeling van het Sinterklaasfeest. Leerkrachten en leerlingen kunnen zich een completer beeld vormen over dit voor Nederland en de Nederlanders zo belangrijke cultuurhistorische erfgoed.
Kijk ook eens naar Zwarte Klaas is Zwarte Piet of de collectie bronnen via de kenmerken.
Inhoud lespakket
Relatief kort wordt ingegaan op de geschiedenis van Sint Nicolaas omdat hier in andere publicaties al veel over geschreven is. Veel uitgebreider wordt ingegaan op de geschiedenis van Zwarte Piet, waarbij getoond wordt dat deze is voortgekomen uit een veel langere geschiedenis dan waar over het algemeen van wordt uitgegaan. De Zwarte (Sinter)Klazen, met of zonder huiden en hoorns, spelen hierin een belangrijke rol. De bronnen maken duidelijk dat het gebruik qua tijd en plaats, betekenis en context door de tijd heen al veel langer is gevierd zoals velen Zwarte Piet in herinnering hebben, dreigend, als zwarte boeman met roe, zak en ketting, rond of op Sinterklaasavond op zoek naar stoute kinderen. Een figuur die een dubbelrol is van onze huidige Sinterklaas en Zwarte Piet. Iets dat overigens niet alleen in Nederland waarneembaar is. Ook wordt ingegaan op de verwantschap met de feesten in een aantal andere landen in Europa, want het Nederlandse feest is niet uniek.
De geschiedenis van het Sinterklaasfeest is nog veel uitgebreider, maar in dit lespakket behandelen we een relatief klein, maar heel belangrijk en vaak onbekend gedeelte in verband met de doelgroep van jonge tieners.
Voorbereiden op lessen
Het lesmateriaal bevat waarschijnlijk veel nieuwe informatie. Daarom raden wij leerkrachten aan het lespakket eerst zelf door te nemen om op de hoogte te zijn van de inhoud die overgedragen kan worden aan de leerlingen. Nieuwe informatie verrijkt ook de eigen kennis en geeft een completer en correcter beeld van de geschiedenis van het huidige Sinterklaasfeest.
Neem voor de lessen over Zwarte Piet een roe, een zak en een ketting mee naar school en als het kan, ook een potje zwarte schmink.
Lesdoelen
De leerlingen weten dat…
- je Zwarte Piet kunt herkennen aan bepaalde kenmerken: een zwart gezicht, een zak, een roe en een ketting.
- hier soms nog huiden en hoorntjes bijkomen.
- Zwarte Piet vaak bonst, rammelt en herrie maakt (het wild geraas).
- hij vaak na het bonzen op de deur of ruit een zak met pakjes achterlaat op pakjesavond. Toch kan hij dat vaak ongezien doen omdat hij zo zwart is.
- als je je schoen hebt gezet, het nooit zin heeft om op de uitkijk te gaan staan. De Zwarte Pieten willen bij het schoentjes vullen niet gezien worden. Het zwart helpt daarbij.
- Zwarte Piet op zoek is naar stoute kindertjes.
- Zwarte Piet al zeker sinds het midden van de achttiende eeuw voorkomt in het Sinterklaasverhaal, maar dat hij toen vaak Zwarte Klaas (ook gewoon Sint Nikolaas) werd genoemd.
- hij de grote hulp van Sinterklaas is.
- Zwarte Piet zijn werk doet rond 5 december.