Zwart of niet?

De knecht is en was niet zwart…of toch wel…

Om in de Zwarte Pietendiscussie aan te tonen dat de knecht van Sint toch echt niet zwart was, of tenminste dat daarvan geen beelden bekend zijn, wordt door tegenstanders soms gebruik gemaakt van een of twee plaatjes uit de volgende centsprent die dan als datum 1850 meekrijgt. Deze datum is nog niet geverifieerd. Een soortgelijke prent heeft als datum 1830. Enig onderzoek wijst uit dat het hier gaat om een van oorsprong Belgische prent. Dit blijkt ook uit het feit dat Sint op een ezeltje rijdt, hetgeen daar en in Frankrijk gebruikelijk is. Verder gaat het hier om Père Fouettard ook wel Vader Geselaar genoemd. Deze heeft hier wel een heel bijzondere hoed op en een enorm lange neus, hetgeen op een maskerade wijst. In de Nederlandse vertaling wordt gesproken over Zwarte Knecht en dat is logisch omdat het zo, waar mogelijk, aangepast wordt aan de Nederlandse situatie. We zijn deze figuur echter ook wel eens tegengekomen terwijl hij als Saint Nicolas of Saint Fouettard wordt aangeduid. Aangezien het hier echter Père Fouettard betreft en van hem bekend is dat hij wel degelijk een zwart gezicht heeft, kan ook dit wel weerlegd worden. Deze prent is geen bewijs voor het niet bestaan van de zwarte knecht. In hoeverre de keuze van de tekenaar en drukker voor deze uitvoering te maken heeft met de stand van de drukkunst voor zulke centsprenten, zal hierover misschien ook meer duidelijkheid kunnen geven.

Foto

Foto

Foto

En nog een prent met Pere Fouettard:

Foto

Pere Fouettard in verschillende gedaanten. Let ook op plaatje vijf en zes.