Sint Nicolaas wordt vergezeld door verschillende begeleiders in verschillende delen van Europa.
De begeleider staat meestal bekend als de donkere of dreigende compagnon. Dit donkere figuur verbeeldt verschillende dingen: winter, nacht en donker, stammend uit heidense tijden. In de periode van christelijke invloeden werd ook het kwaad met deze begeleider geassocieerd.
Het is echter heel belangrijk de begeleider zelf niet als het kwaad te zien, maar als degene die het kwaad naar de oppervlakte kan brengen om het te straffen zodat er goeds uit voort kan komen.
Sint-Nicolaas staat voor: zomer, dag, licht en het goede. Dit is te zien aan zijn lange witte haar en baard en aan zijn witte albe. In principe kunnen de rollen van Sint en Piet gespeeld worden door iedereen die dat wil ongeacht eigen huidskleur. Het wit en zwart dat Sint en Piet symboliseren heeft in de grond niets met huidskleur te maken, ook niet omdat Zwarte Piet zijn gezicht zwart maakt met roet. Dit roet is de goedkoopste vorm van maskerade. Het is zo oud als de mensheid en niet specifiek voor Zwarte Piet. Het wordt in Nederland ook in andere rituelen gebruikt.
Landkaartje met daarop de verspreiding van de begeleiders en de figuren in de duorol over Duitsland en de gebieden waar tot 1945 veel Duitsers hebben gewoond.
Père Fouettard (Saint Fouettard), Vader Geselaar
Frankrijk, België
Donker gezicht, zweep
Krampus en Sloveense Sint Nicolaas
Slovenië, 1944 (mogelijk al 1910)
De Sint wordt vergezeld door een engel. Krampus, de donkere helper heeft een krullenpruik en hoorntjes op zijn hoofd! Let op de kraag, hier liggen gelijkenissen met Zwarte Piet.
Ook hier het zwarte gezicht en een mand (zak).
Sint-Nicolaas en Krampus
Oostenrijk, illustratie 1896
Sint-Nicolaas en Krampus bezoeken een huis in Wenen.
Knecht Ruprecht
Duitsland
Donker gezicht, zak.
Nikolaus en Knecht Ruprecht
Duitsland
Donker gezicht, zak, roe.
Krampus en Nikolo
Oostenrijk
Zwart gezicht, ketting.
Groet van Krampus en Nikolo,
die hier de zak lijkt te dragen.
Krampus of een soort Percht
Alpenlanden
Neemt kinderen mee in zijn mand en op zijn enorme roe.
Hans Trapp
Elzas, Frans/Duits gebied vlakbij Duitse grens
Donker gezicht, zak, ketting, roe.
Kleeschen an Hausecker
Luxemburg
Donker gezicht, roe, zak en ketting.
Nikolaus en Knecht Ruprecht
Duitsland
Zwart gezicht, roe en een bel.
Mikula en Krampus
Regio Hongarije
Donker gezicht, roe en ketting.
Hans Muff en NIkolaus
Duitsland
Zwart gezicht.
Hans Trapp en kerstkind
Elzas, Frans/Duits gebied
In de Elzas wordt het kerstkind vergezeld door Hans Trapp (hier met hoorns op zijn hoofd). Hij heeft een zwart gezicht, een lange baard en een roe die hij kan gebruiken voor stoute kinderen. Het kerstkind draagt de mand i.p.v. Sint-Nicolaas.
Krampus
Alpenlanden
Krampus met mand met kinderen, ketting, donker gezicht en roe.
Schmutzli
Zwitserland
Zwart gezicht, zwarte handen en een zak.