In België en Frankrijk vinden we Sinterklaas vaak met een Ezel en dit komt voor Zwarte Piet ook wel voor. In Nederland rijdt Sinterklaas echter al sinds jaar en dag op een Paard dat soms een witte schimmel is, verwijzend naar de schimmelruiters en soms bruin. De edelmanklazen en ook de narenklaas vinden we allen op een paard. Ook in teksten komt dit gegeven veelvuldig voor zoals u hieronder kunt zien in bronnen waarin dit kenmerk voorkomt. Ook het feit dat Sinterklaas met zijn paard over de daken rijdt, is een interessant gegeven omdat het zijn parallel vindt in de Germaanse God Wodan die met zijn paard Sleipnir door de lucht rijdt en een zwart! dodenleger aanvoert.

Hier komen we op een interessant gegeven in de historie, want hoewel niet direct door documenten ondersteund wordt er op basis van een aantal opvallende punten een verband gelegd tussen de oude Germaanse godsdienst en het huidige Sinterklaasfeest. De oudste figuur waaraan Sint Nikolaas daarin gekoppeld wordt is de Germaanse god Wodan. Tussen beide figuren zijn heel wat overeenkomsten terug te vinden. Een belangrijke overeenkomst is de manier waarop Wodan zijn raven Huggin en Muggin laat luisteren aan het rookgat zoals ook Zwarte Piet luistert aan de schoorsteen om aan Sint Nikolaas informatie door te spelen. Verscheidene auteurs wijzen op de zwarte gestalten in het dodenleger, de Wilde Jacht en Oel, de knecht en zoon van Wodan. Andere overeenkomsten tussen Wodan en Sint Nikolaas zijn het hooioffer en het magisch door de lucht verplaatsen van Sint Nikolaas op het paard zoals Wodan deed op zijn paard Sleipnir.

Ook elementen zoals het schoenzetten, het wild geraas, het strooien van (peper)noten, de letters en schenken van vruchten, hier en elders in Europa en zelfs in vergelijkbare feesten in andere delen van de wereld verwijzen naar een zeer oude oorsprong.

Dit kenmerk komt in de volgende bronnen en onderwerpen voor:

Teksten:	1667 – Lof van Sinter Claas Brande wijn 1667 – Op een Sinter Klaas-gift van Glas geblasen 1669 – Dienm’ in zijne tyen, noemden Sinter Klaas 1720 – …Sint Niklaas met zyn paardje ter schoorsteen inkomt… 1730 – Zinter-Klaas Vreugd 1748 – Toen Zwarte Sinterklaas reed met zyn Rott op stelten. 1773 – “Ook reed Sint Nikolaas nooit voor my, vermits ik volstrekt weten wilde hoe hy met paard en al over de daken en door de schoorstenen heen komen konde.” 1788 – By helderen dag rydt een Man, in het wit gekleed, en zeer fraai versierd, te paard door de straaten der Steden. (ook: Sint Nikolaas/Klaas Vaak) 1789 – …wanneer de ouders een van beiden de rol van Sint Nikolaas speelden, en de kinderen met een holle stem, uit een van de hoeken van de kamer tot gehoorzaamheid aanspoorden;/wit paard 1799 (1800) – “Op alle Dorpen word het Feest van St. Nikolaas gevierd. Op eenigen derzelven rijd één, somstijds twee Menschen op één Paard, dan rond 1814 – Dezen brengt hij, in den schoê, ,,Niets dan slechts een’ berken roê – Sint Nikolaas 1821 (1823) – Dat Sint Niklaas, manhaft, te paard, 1825 – De heilige gaat rond en reikt de berkenroê – Spanje (verbannen roe! niet gelukt) 1843 (1894) – Boems! d’r valt ‘n roei, en strompelt Pieter brommend uut de kas. 1871 – …ten slotte was de heilige bisschop ook geen moriaan… 1873 – Wij hebben weinige dagen geleden, op nieuw St. Nicolaas gevierd 1875 – Sint Nicolaas komt in de stad, 1895 – Het doode Paard – W. Metz Tz. 1895 – Winschoter Zwarte Pieten droegen ook mijters 1934 – De zevende geschminkte Zwarte Piet 1935 – Organisatoren en stoet met Zwarte Pieten! (Intocht Amsterdam) 2014 – Zwarte Piet is premodern en geen slaaf 1814 – St. Nikolaas en het stoute Mietje 1802 – Zij laggen om Zint Nicolaas Die met een ketting loopt, En maakt een drommels groot geraas  1822 – Waarom, met zoo benaauwden blik, Den schoorsteen ingekeken?… Geen bullebak is hij, geen akelig spook 1827 – en nu zagen wij, zoo wij meenden, duidelijk St. Nicolaas met een zwart gezigt, met eene ruige muts op, en eene zweep en roede in de hand, de deur uitsluipen. 1830 – Nu zongen allen: Sint Nic’laas, Komt morgen weêr te paard! 1835 (1834) – “…van waar het gekomen is, dat men u soms heeft willen wijsmaken: dat Sint-Nikolaas des nachts te paard rondrijdende, u zijne geschenken door den schoorsteen […]deed toekomen; 1837 – Zij nam zich daarbij in acht, den goeden Kinder-heilig niet tot een’ bullebak te maken 1844 – of liever sporen daarvan hebben nagelaten, bewijzen de St. Nicolaas-mannen, St. N. varkens, en ander bakwerk; maar ook het geraas maken 1848 – En dan dat gerammel van ketens en dat geklets op klompen en dat vervaarlijk gebrom en gebrul….. foei! 1849 – “Ik heb ’t nog niet vergeten, dat hij mij, verleden jaar, in zijn zak wou stoppen en meênemen naar Spanje.” 1849 (1852) – De deur slaat open en Sint-Nikolaas treedt in, Al grommend in den baard, die afstroomt van zijn kin; Een masker voor ’t gelaat – afschuwelijk van kleuren… 1853 – Een reizende hansworst te paard of op klompen, een vervaarlijk spook met rammelende kettingen in den schoorsteen om de kleine kinderen bang te maken… (ook Popanz) 1856 – “Daar lig ik te droomen: St. Nikolaas rijdt met zijn’ schimmel den schoorsteen in, in de kamer – naar de tafel – een grooten zak neemt hij van het paard – hij tast er in – hij…. ik ben weêr wakker. “ 1860 – Kom, doe dat leelijk mom eens af 1860 – Misschien komt hij weer met vuurige oogen, met ketenen rammelend, in een beestenhuid… “dat praat ge hun… in nog geen eeuwen uit het hoofd.” 1872 – Mijn Sinterklaas was een man te voet met een grove pij en een bonte muts. Achter zich aan sleepte hij een ketting, die over de steenen in onzen gang kletterde […] Ze hadden hem over de daken hooren rijden. Het hinneken van zijn paard had hen uit den slaap gehouden. Zijn zwarte knecht had kist bij kist door den schoorsteen leeggestort.” 1870 (1872) – Zijn trouwe knecht Ruprecht verzelt hem. Schimmel is beladen met pakken en zakken vol van alle denkbare kostelijkheden, hoewel er ook een groote zak langs zijne zijden hangt, bestemd tot ontvangst van… 1934 – … onder aanvoering van den echten Zwarte Piet, die de Hoofdpiet werd genoemd. (Het waren moet men weten echte negers uit Suriname, …) – 1898 – Vader staat op en gaat de kamer uit. 1915 – Children are afraid of the black servant, for he carries a long stick and a great bag. 1772 – Noch deeze Week valt de beroemde St. Nicolaasdag in: waarop ik in myne jeugd al vry sterk gesteld was, en dien ik niet gaarne zou hebben zien afschaffen 1715 – Met Hooy en Water dienst te doen, Aan ‘t Paard van Zinter-klaas 1937 – Zwarte Piet riep: “Hela ho! Halt m’n paardje, ho, ho, ho!” 1948 – Piet sprong achter zijn meester op de schimmel en tilde de zak tussen hen beiden in. [en] de ketting van Zwarte Piet 1936 – Je wordt dan zwartgemaakt en aangekleed als een echte Pieterbaas…… 1984 – Zwarte Piet, verhaaltjes en tekeningen van kinderen 1772 – ik zag hem eindelyk aan voor een ryken Heer, die in eene Stad voor zo veel gelds aan lekkers uitdeelde[…]Deze denkbeelden, die zeer begunstigde de leer der Spookeryen en verschynende Geesten waarvan ik, als naar gewoonte in die dagen, ook veel hoorde… 1870 – Zijn trouwe knecht Ruprecht verzelt hem. 1877 – Hoe de goede bisschop op zijn gevleugeld paard gezeten en van zijn zwarten knecht vergezeld… halve takkenbossen bij wijze van gard in de hand. 1878 – Intocht te Amsterdam (voorlopig vroegste krantenvermelding intocht) 1887 – Het witte paard, waarop Sint-Nicolaas rijdt, zal wel een muilezel zijn en de de zwarte knecht die den naam van Pieter-me-knecht draagt, zal wel een schepsel van de volksverbeelding wezen, uit de behoefte aan kontrasten geboren. 7-12 1792 – Elter, Geschwister und Gesinde bestreven sich um die Wetten den Kleinen, durch Mummereien Poldern und alle Alfanzereien unsers Knechts Ruprecht mit Furcht und Schrecken zu fullen, ehe sie ihnen den Himmel d.i. die Bescherungsstube aufthun. 1791 – … met bedreigingen van den zoognaamden bullebak, of den zwarten man, die hen zal medenemen of opeten, indien zij niet zoet zijn en daadlijk gehoorzamen?
Tekstbron:	1850 – Sint Nikolaas en zijn knecht (complete versie) 1895 – Sint Nicolaas vertellingen – W. Mets 1850 – Sint Nikolaas en zijn knecht (incomplete versie dbnl)
Foto's:	1885 – Oudste Sinterklaasfoto – Tramstation van Purmerend 1892 – Viering van het St. Nicolaasfeest op den Atlantischen Oceaan 1900 – Sinterklaas en Zwarte Piet, Oud Ommen 1909 – Sinterklaas en kleine Piet bezoeken een school 1908 – Sinterklaas en Zwarte Piet op de fröbelschool, Alkmaar 1910 – Sinterklaas en Zwarte Piet te paard, Nijmegen 1914 – Sinterklaas en Zwarte Piet te paard, Petten 1914 – Sinterklaas met zijn Pieten, Bergen op Zoom 1916 – Paard springt over de daken 1917 – Intocht Sint Nicolaas in Loenen aan de Vecht. 1917 – Sint en Nicodemus? Eindhoven 1920 – Piet en Sint te paard, Bergen op Zoom 1920 – Sint te paard, Arnhem 1923 – Sinterklaas intocht, Alkmaar 1930 – Sint en Pieten te paard, Nijmegen 1930 – Sint Nicolaas met Zwarte Piet, Maastricht 1934 – Intocht amsterdam , met de zevende Piet 1934 – Sinterklaas met zijn Zwarte Pieten, Dordrecht 1940 – Sinterklaas met zijn Zwarte Pieten, Reek 1942 – Intocht Sinterklaas, voor de oude Jongensschool, nu Johan Frisoplein 2 1942 – Intocht Sinterklaas, voor de oude Jongensschool, nu Johan Frisoplein 1 1948 – Intocht Marken, (maskers, roe, ketting) 1948 – Sint en Pieten te paard, intocht Roosendaal 1948 – West Kapelle 1953 – Piet en Sinterklaas te paard, (Katholieke Illustratie) 1954 – Sinterklaas, Paardenknecht/heraut en Zwarte Piet 1960 – Pieten te paard, landelijke intocht Rotterdam 1960 – Sint en Piet rijdend te paard, Vlissingen 1961 – Pieten en Sint te paard, Waalwijk 1962 – Pieten te paard, regio Amsterdam (Slotermeer) 1965 – Piet te paard, landelijke intocht Vlissingen 1965 – Pieten te paard, Vlissingen 1969 – Pieten te paard, Schagen 2008 – Pieten te paard, Zaandam 2011 – Pieten te paard, intocht Amsterdam 2014 – Pietjes te paard, Rotterdam Intocht in Mill, ca. ? Sinterklaas en Zwarte Piet in een boerendorp (Hattem) Jaartal onbekend: Sinterklaas en Zwarte Piet (schoolbezoek) 1938 – Sint Piter en Hansje Plus 1963 – Intocht Amsterdam 1929 – Speeltuinvereniging Vooruit; Vertrek van Sint Nicolaasoptocht (Ede) 1959 – St. Piter intocht Grouw 1928 – Zwarte Piet met masker 1923 – Klassenfoto met Sint en Piet 1953 – Sint Nicolaas gezeten op een schimmel en geleid door zijn trouwe zwarte knecht 1990 – Sint Piter weer op bezoek in Grou 1955 – Woerden Intocht 1934 – Amsterdamse Sinterklaasintocht met de 7! Zwarte Pieten. 1950 – Sint Piterfeest in Grou
Films:	1920 – Hoe Sint Nicolaas de Jordaan gelukkig maakt 1924 – Intocht Sinterklaas 1928 – Intocht Volendam 1929 – Intocht Breda , schimmel op het dek! 1930 – Sinterklaas intocht 1931 – Intocht Sinterklaas Oosterhout met Pieten te paard 1934 – Intocht Amsterdam 1936 – Sint Nicolaas 1945 – Sinterklaas intocht 1948 – Sinterklaas intocht Deventer 1949 – Licht en wamte in koude en duisternis 1949 – Sinterklaas intocht Zandvoort 1950 – Sinterklaas intocht Assen 1952 – Intocht van Sinterklaas in Amsterdam 1961 – Intocht Sinterklaas in Amsterdam 1986 – Sinterklaas intocht Waddinxveen 1933 – Sinterklaas op het schoolplein
Illustraties:	1750 – Elk is verblijd als Sinter Klaas rijdt – Centsprent Kannewet 1750 – Ons Nicolaas Goet Heylig Man… die van zijn paard niet komen kan. 1760 – Edelmanklaas – Karel V 1760 – Edelmanklaas – Karel van Orléans 1797-1826 – Volksprent (houtsnede) 1806-1830 – Ziet Bisschop Sint Niklaas, ô Kindren hier te Paard! (Volksprent) 1840 – Edelmanklaas – prent van Wijnhoven 1840 – Sint te paard met een roetzwarte knecht als rasechte boeman 1869 – Intocht met donkere figuur 1875 – St. Nicolas Valse pour Piano 1892 – Sint met roe op paard – Echo van het zuiden 1895 – Zwarte Knecht – Het doode paard. W. Mets Tz. Jr. 80 – Illustratie snoepverpakking jaren Sint Nicolaas met Heraut, Centsprent 1849 – plaat 1 Sint rijdt door de lucht. – Sint Nikolaasvertellingen (Van Schaick) 1876 -Kinderfeesten 1915 – Sunbonnet babies in Holland 1958 – Intocht Amsterdam 1935 – De intocht van Sint Pieter te Grouw… naar een gekleurde teekening van Ids Wiersma ca. 1900 – Sint Nicolaas en zijn knecht 1930 – Advertentie illustratie Vóór 1900 – Duits bordspel – St. Nikolausspiel 1885 – Piet op paard 1890 – Stoomboot 1890 – Piet te paard Vóór 1970 – Zak zout / Roe 1900 – Boekje: Rijmpjes en Raadgevingen (surprise) Jaren 70 – Paardje draagt de manden en de zakken met geschenken. Jaren 60 – Sok ophangen voor het slapen gaan. Vóór 1965 – Sinterklaaspapier – Inpakpapier Jaren 70 – ‘Wildgeraas’ Kloppen en bonzen 1881 / 1893 – Bordspel Ca. 1870 – Boek: St. Nikolaas een sprookje door A.C.W. Staring 1934 – Sint en Piet bij de schoorsteen (De Gruyter’s Reclame / Brochure) 1890/1900 – Piet te paard 1955 – Sint Nicolaasfeest kenmerken / Sinterklaaspapier 1960 – St. Nicolaasfeest kenmerken / Sinterklaaspapier 1986 – St. Nicolaasfeest kenmerken / Sinterklaaspapier 1985 – St. Nicolaasfeest kenmerken / Sinterklaaspapier 1955 – St. Nicolaasfeest kenmerken / Feestmaandpapier 1960 – Speculaaszakje / St. Nicolaasfeest kenmerken 1800 / 1833 – Volksprent ‘Leven van St. Nicolaas – Vie de Saint Nicolaas 1850 / 1870 – Volksprent 1812 / 1850 – Volksprent 1873 – Boek ‘St. Nicolaas A.B.C.’ 1873 – Boek ‘St. Nicolaas A.B.C.’ 1955 – Zwarte Piet / Ezel 1990 – Sinterklaaspapier (Zwarte Piet op paard / ezel) 1965 – Sint Nicolaas komt in de stad 1930 – Filmstrook ‘St. Nicolaas’ 1960 – Papieren schaal (Lekkernijen) 1960 – Sinterklaaspapier / Bakje opzetten
Schilderijen:	1703 – Feestelijkheden van Sint Nicolaas , Matthijs Naiveu 1921 – Beeld en glas-in-lood Sint Nicolaas Denekamp (met Knecht Ruprecht?) en Zwarte Piet